Sot, Komisioneri Shtetëror i Zgjedhjeve, z. Ilirjan Celibashi bashkëbisedoi me gazetarët mbi veprimtarinë e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve gjatë kësaj periudhe.
Komisioneri Celibashi përcolli disa informacione si më poshtë vijon:
PEI në zgjedhjet e datës 14 Maj 2023
Ka përfunduar raporti në lidhje me pajisjet e identifikimit elektronik (PEI) të cilat nuk transmetuan gjatë ditës së zgjedhjeve të datës 14 Maj 2023.
Nga 581 QV në të cilat nuk pati transmetim gjatë ditës së zgjedhjeve:
- 202 QV në të cilat nuk ka funksionuar PEI;
- 68 QV nuk është bërë identifikimi pasi nuk ka patur operator;
- 311 QV në të cilat pajisja ka funksionuar por nuk ka transmetuar (shkak të mungesa e rrjetit GSM).
Sa i përket 202 QV-ve në të cilat pajisjet nuk funksionuan, ndahen në disa nën-kategori, si më poshtë:
𝗣𝗿𝗼𝗯𝗹𝗲𝗺𝗮𝘁𝗶𝗸𝗮
- USB nuk lexohet – sasia 99
- Pajisje të përdorura në Testim – sasia 53
- Versioni software instaluar gabim – sasia 13
- Mungesë informacioni (N/A) – sasia 7
- Problem aplikacioni – sasia 6
- Problem Sistemi Operativ – sasia 5
- Problem Hardware (Ekrani, Porta USB, Printeri) – sasia 5
- Operatori deklaron se ditën e zgjedhjeve PEI ka funksionuar – sasia 4
- Pajisje e paperdorur – sasia 6
- USB e korruptuar – sasia 4
Verifikimi paszgjedhor
Në zbatim të dispozitave zgjedhore KQZ do të bëjë verifikimin paszgjedhor të fletëve të votimit dhe materialeve zgjedhore të përdorura në zgjedhjet e datës 14 Maj 2023.
- 526 (10%) e 5213 QV do ti nënshtrohen verifikimit paszgjedhor
- 486 QV
- 40 QV PEVN
- Në 100% të QV verifikim i të dhënave daktiloskopike të PEI
Reforma zgjedhore
Për zgjedhjet e ardhshme është e nevojshme që të angazhohemi të gjithë për të adresuar rekomandimet e OSBE-ODIHR.
Janë disa çështje që duhet të adresohen:
- Votimi nga jashtë. Nëse nuk do të plotësohet boshllëku ligjor i konastatuar nga Gjykata Kushtetuese në zgjedhjet e vitit 2025 nuk do të ketë votim nga jashtë. Nëse Kuvendi ka vullnet politik për të plotësuar këtë boshllëk ligjor, duhet ta bëjë sa më shpejt”. Nëse ndryshimet do të bëhen me vonesë atëherë është e pamundur që KQZ të realizojë këtë proces.
- Vota preferenciale. Njëkohësisht do të duhet që partitë politike dhe Kuvendit të Shqipërisë të angazhohet për plotësimin e vendimit të Gjykatës Kushtetuese, për zbatimin e formulës së votës preferenciale.
- Duhet të adresohet edhe sigurimin e të drejtës së votës për një kategori tjetër zgjedhësit të cilët për arsye të ndryshme objektive e kanë të pamundur të paraqiten në qendrën e votimit.
- Komisionet zgjedhore. Mënyra e funksionimit të dhe ngritjes së komisioneve të niveleve të dyta dhe të treta. Duhet të heqim dorë nga mënyra e adrministrimit tërësisht politik të këtyre komisioneve.
- Fushata zgjedhore në median online. Duhet të vendosen regulla për zhvillimin e fushatave zgjedhore online/internet. Duhet të ndryshohet ligji për partitë politike pëfshirë këtu dhe procedurat e regjistrimit fillestar dhe rifreskimit të të dhënave të partive politke.
- Financimi i partive. Duhet të përmirësohet ligji për partitë politike në raport me financimin e partive politike dhe jashtë fushatave zgjedhore.
- Duhet vlerësuar nëse do të vijojë procesi i numërimit të votave dhe tabulimit të rezultateve në vendet e perqëndruara (sicc është aktualisht) apo do të bëhet në qendrat e votimit (që kërkon ndryshime ligjore).
- Duhet të vendoset nëse votimi elektronik do të shtrihet në më shumë zona zgjedhore apo jo. Ky vlerësim duhet të bëhet tani pasi, është një process që implikon kohë, burime njerëzore dhe financiare.
Interesimit të gazetarëve në lidhje me kostot për shtrirjen e votimit elektronik në të gjithë vendin, Komisioneri Celibashi tha se KQZ ka berë një vlerësim për kostot që implikon zgjerimi i votimit elektronik. Shtrirja e votimit elektronik në 5 qarqet Tiranë, Lezhë, Durrës, Fier, Elbasan parashikohet të ketë një kosto prej 36.7 milionë euro. Këto qarqe kanë 2.243.356 zgjedhës, 3094 QV në total dhe prodhojnë rreth 87 mandate.
Gjithsesi shtoi ai “Mbetet në vlerësimin e partive politike dhe Kuvendit të Shqipërisë nëse votimi elektronik do të shtrihet në disa qarqe apo në të gjithë vendin.
