Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ), në bashkëpunim me Institutin Ndërkombëtar për Demokraci dhe Asistencë Zgjedhore (International IDEA) dhe Qendrën për Sundimin e Ligjit të Finlandës organizuan tryezën e rrumbullakët ndërinstitucionale mbi dimensionet ndërsektoriale të digjitalizimit të zgjedhjeve.

Tryeza “Dimensionet Ndërsektoriale të Digjitalizimit të Zgjedhjeve, siguria kibernetike dhe sfidat e saj” pati si qëllim bashkimin e një grupi të gjerë agjencish shqiptare me mandate të caktuara në sferën e digjitalizimit, për të eksploruar potencialin për thellimin e bashkëpunimit përpara zgjedhjeve të 2023-shit.

Pjesë e ishin përfaqësues të institucioneve, partive politike, shoqërisë civile dhe eskpertë ndërkombëtar, të cilët shkëmbyen eksperiencat e institucioneve apo vendeve të tyre në lidhje me digjitalizimin e proceseve zgjedhore dhe sigurinë e teknologjisë së informacionit.

Komisioneri Shtetëror i Zgjedhjeve, Ilirjan Celibashi në çelje të punimeve të tryezës theksoi rëndësinë sigurisë kibernetike në një kohë kur teknologjia e komunikimit dhe informacionit janë pjesë e rëndësishme e proceseve zgjedhore pavarësisht nga lloji i votimit që aplikohet.

Celibashi vuri në dukje angazhimin e KQZ-së për të digjitalizuar shumë aspekte të procesit zgjedhor, si raportimi financiar i partive politike, shtrirja në më shumë se një bashki e votimit dhe numërimit elektronik, e të tjerë dhe suksesi i implementimit të identifikimit elektronik është një bazë e mirë për këtë.

“Përgjatë zgjedhjeve dhe në prag të tyre, do të ishte me dobi ngritja e një task-force ndërinstitucionale për sigurinë kibernetike”, theksoi Celibashi.

Siguria kibernetike mbetet aktualisht një nga sfidat më të mëdha elektorale, edhe për demokracitë e konsoliduara që nuk zbatojnë asnjë formë votimi elektronik. Pikat vulnerabël ndryshojnë nga vendi në vend, por gjithsesi mund të rezultojnë në: sulme kibernetike kundër infrastrukturës së lidhur me zgjedhjet që synojnë shkeljen e konfidencialitetit, integritetit dhe disponueshmërisë së teknologjisë dhe të dhënave zgjedhore; fushata dezinformuese që tentojnë të minojnë besueshmërinë e administratës zgjedhore dhe institucioneve demokratike; sulmet kibernetike kundër aktorëve të ndryshëm zgjedhorë, partive politike, kandidatëve, mediave dhe fushatave; dhe fushata dezinformuese të konceptuara për të ndikuar debatin politik.

Proceset zgjedhore në Shqipëri nuk janë përballur me kërcënime domethënëse të sigurisë kibernetike deri më sot dhe digjitalizimi ka rezultuar një mjet i suksesshëm për të krijuar besimin tek publiku. Megjithatë, ekspozimi i shtuar që vjen me rritjen e përdorimit të teknologjisë në fushata dhe menaxhimin e zgjedhjeve, si dhe incidentet e fundit të sigurisë kibernetike që prekën agjencitë kryesore qeveritare, kërkojnë vëmendje dhe gatishmëri më të madhe.

KQZ synon të rrisë koordinimin, komunikimin, shkëmbimin e informacionit dhe nxjerrjen e mësimeve me agjencitë përkatëse për çështjet e përdorimit të sigurt të teknologjisë dhe për mbrojtjen e zgjedhjeve dhe proceseve demokratike nga kërcënimet dixhitale. Kjo nismë bazohet në bashkëpunimin e konsoliduar në nivel dypalësh, si për shembull me Drejtorinë e Gjendjes Civile dhe Komisionerin për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale, si dhe bashkëpunimin ndërinstitucional për tema specifike, si mundësimi i votimit nga jashtë vendit.